ÖZGÜR DEDEOLIK
Entelektüel Türkiye’nin Karacasu pazarında salça ve biber satışı yapan Gürcan Karahan, “Maliyetlerin artması üretimi düşürüyor. Gübre var, ilaç var, personel var. Her şey kendiliğinden olmuyor. Bunun maliyeti çok. yüksek adam geçen sene gübre çuvalını ne kadara aldı bu sene yüzde yüz arttı personel mazot o kadar bu durum üreticiyi esnafı tüketiciyi daha çok etkiliyor hele hele alım gücü taban ücretle çalışan kişi düşük kirada oturuyorsa elektrik su yok geçen seneye göre satış kaybımız var bu sene 200 modül mal satarsak satıyoruz Bu yıl 100 modül” dedi. Salça almak için markete gelen Sevim Gezer, “Fiyatlar ateş ediyor. Eskiden her sene yapardım ama bu sene yapamayacağım” dedi.
Artan hayat pahalılığı esnafı, üreticiyi ve vatandaşı zorluyor. Aydın’ın Karacasu pazarında alışveriş yapan Sevim Gezer, her yıl yaptığı salçayı bu yıl yapamayacağını söyledi. Gezer dedi ki:
“HER YIL salça yapıyordum, BU YIL YAPAMADIM”
“Fiyatlar çok değerli, ateşin değeri. Satın alamıyoruz. Kazandığımıza doymuyoruz. Çok mağduruz. Bin lira ile girdim, şunu görüyoruz. 300 lira… yoğurt peynir yetmiyor. Salça elimi yaktığı için yapamıyorum. Kıymetli. 2-3 kutu salça alınca 5 kilo salça.” “Domatesin parası bin lira. Eskiden her sene yapardım ama bu sene yapamayacağım. Her şey pahalı” dedi.
“HÜKÜMETLERİMİZİN İLGİLENMESİNİ İSTİYORUZ”
Bir vatandaş, “Her şey çok değerli. Biber salçası 10 liraydı şimdi 25 lira. Eskiden 10 kilo alıyorduk şimdi 2 kilo.”
Pazara alışveriş için gelen bir başka vatandaş ise, “Pazarda fiyatlar değerli. Kendim ektiğimi yiyorum ama böyle ekemeyenler için düşününce zor oluyor. Aslında , devlet büyüklerimiz ilgilenirse.Ağız açık mazot diyorlar mazotta bakıp her şeyi artırıyorlar.Ben konuşmam. Büyük şehirlerde yaşayanlar için daha zor. Tedbir alırlarsa. Örneğin, mazotu azaltırlarsa. Birine mahsulün değerli olduğunu söylediğimizde hemen mazotun değerli olduğunu söylüyorlar. Diyecek bir şey bulamıyorum” dedi.
“GEÇMİŞTE VERDİĞİMİZİ YARIM Pound’a İNDİRDİK”
Dükkana gelen Nuran Türk, şunları söyledi:
“Her şeyin bir fiyatı olduğu gibi bunlar da bir o kadar değerli. Bize değerli geliyor ama yetiştirene soruyorsunuz. Endişeleniyorlar. Yapacak bir şey yok. Genelde değerli ama her şey bu kadar. her zaman olmuyor almak zorundayız tam istediğimiz gibi alamadık ama aldık durumumuza göre geçen seneki kadar alamadık halving oluyor. Geçen sene 2 kat fazla alıyorduk.Yarım kilo diye her şeyi düşünüyoruz.İleride 250 grama düşer herhalde.Bizim elimizde bu kadar.Tam olarak bir şey alamıyoruz. kilodan yarım kiloya. Bu gidişle muhtemelen 250 gram alırız, zamanı gelir. Onları tahıllarla satın alacağız. Geçen sene 40 kilo biber aldım, 20 kiloya düşürdüm. Fiyatlar değerlidir. Diğer şeylerden kıstık. Mevsimsel bir şey.”
“YAKITIN LİTRESİ 40 LİRAYA DİRENDİ. BUNLARA MASRAFLAR SEBEP OLDU”
Pazarcı Gürcan Karahan şunları söyledi:
“Bu sene sebze de meyve de sıkıntılı. İklimden dolayı. Bu sene sezon başında çok yağmur yağdı. Ürünlerde verim olmadı. Adam yerine 2-3 ton domates topladı. dönüme 10 ton almanın.onun için bir boşluk vardı.bunların yanında malumunuz maliyetler arttı her şeye yüzde yüz zam geldi mazotun litresi 40 liraya dayanıyordu o da sebep. Durum böyle.
“MALİYETLERİ ARTIRIR, ÜRETİMİ DÜŞÜRÜR”
Artan maliyetler üretimi de azaltır. Gübresi var, ilacı var, personeli var. Her şey olmuyor. Bunun maliyeti yüksektir. Adam geçen sene gübre çuvalını kaç paraya aldı bu sene yüzde yüz zam yapılmış. İlaç, personel, mazot, hepsi bu. Bu da üreticiyi, esnafı ve tüketiciyi daha çok etkiliyor. Özellikle asgari ücrete çalışan kişinin alım gücü düşüktür. Kiralık bir evde oturuyorsa elektrik ve su yoktur. Nasıl olsa alacak. Elbiseden feragat eder ve onu alması gerekir. Fakirin işi beladır. Geçen seneye göre satışlarımızda kayıp var. Geçen yıl 200 modül sattıysak bu yıl 100 modül satıyoruz ama fiyatlar yüksek. Satışlar düştü ama mal yok. Ürün olmayınca fiyatlar artıyor. Yarın ihracat başlarsa domatesi görürsünüz 40-50 lira olur. Şu anda 15-20 lira yine paranın maliyetinden daha ucuz. Geçen sene 6-7 liradan satıyorduk bu sene 9-10 liranın altına düşmedi. Satışlar devam ediyor ama 5 kasa alacaksa 3 kasa alıp 2 kasa alıyor. hakim olmaya çalışıyor. Bir ay boyunca biraz hızlı tükeniyor, sonra azalıyor. Geçen yıla göre satışlar en az yüzde 50 düştü. Artık bu dönemde olduğumuz için az çok mal satıyoruz ama kışın daha zor oluyor. Fiyatlar yüksek olduğu için insanların alım gücü yok. Geçen yıl 10 kasa verdiğimiz müşterilerimiz bu yıl 3 kasa, 4 kasa alıyor. 5 kasadan fazla almaz. Fiyatlar yüksek görünüyor. Bir kutu domates 200 lira. 5 kutu domates bin lira. Bir kutuda yaklaşık 20 kilo domates var. Geçen yıl 100-120 lira civarındaydı. Bu yüzde 80’lik bir fark.
“DOKUNUŞ AÇMA, İŞÇİ MASRAFI HARİÇ 2 BİN LİRA”
İklim bu yıl istikrarsızdı. Yaz istikrarsız geçti. Açık alanda ekinler büyümedi. Şu anda semtte yetişen yöresel ürünleri pazarda göremiyorsunuz. İnsanlar patlıcan aramıyor. İnsanlar kendi evlerinin önünde duruyorlardı. Kendi maması çıkıyordu o da alıp satıyordu ama bu sene hiç yoktu. Allah fakirin yardımcısı olsun. Kuvvet. Yaşam tarzları daha da zorlaştı. Nazilli’den buraya gelirken 300 lira mazot yakıyorduk. Yeterliydi. Bin lira şu anda yetmiyor. Hesabınızı yapın. Bu otomatik olarak yansıtılır. Maliyetler artıyor. Otomobil vergileri, ÖTV yüzde yüz. Her şeye yüzde 100 koyduğunuz zaman ne olur? Bu otomatik olarak hem sebzeyi hem de meyveyi etkiler. Mazotta artış olunca iğneden ipliğe kadar her şeyi etkiliyor. Tanrı bize yardım etsin. Eskiden umutluyduk ama artık insanların pek umudu yok. Bu süreden sonra durumu iyi olanlar daha da iyi oldu. Yani zavallı zavallı alt tabaka bitti. Burada 3 işçi çalıştırıyordum. eksi oy verdim Şimdi kendim çalışıyorum. Çünkü ödeyemiyoruz. Hiç kimse günde 600-700 liradan aşağı çalışmıyor. Kimse sigortasız çalışmıyor. En az 10 kilo poşet kullanıyoruz. En fazla 400-500 çuval para. Tezgah açın, işgal etmeyin, yemeyin ve içmeyin. Bin lira. Bin lira yol ücreti. Tezgâhı açarak 2 bin lirayı çöpe atıyorsunuz. İçinde henüz işçi parası yok.”
