“İklim Değişikliği Çocukların Bugününü ve Geleceğini Tehdit Ediyor”
20 Kasım Dünya çocuk Hakları Günü’ne ait açıklama yapan Hukuk Fakültesi Dr. Öğr. Üyesi Cihan Avcı Braun, güç maliyetlerinin artmasıyla birçok eser ve hizmetin de fiyatının artmasının ailelerin çocukların gereksinimlerinde kısıtlamaya gitmesine neden olduğunu belirterek bunun da çocukların hak mahrumiyetine uğramasına neden olduğuna dikkat çekti. Dr. Ör. Üyesi Braun, ayrıyeten iklim krizinin de çocukların bugünü ve geleceğini tehdit eden bir sorun olduğunu vurguladı.
“Çocuk Haklarına Dair Sözleşme”, çocukları korumak ve ömür şartlarını uygunlaştırmak için 20 Kasım 1989’da Birleşmiş Milletler Genel Heyeti tarafından imzalandı. Bu manalı gün Dünya Çocuk Hakları Günü olarak kutlanmaya başladı.
Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dr. Öğr. Üyesi Cihan Avcı Braun, kontratın çocukla ilgili verilecek karar ve yapılacak süreçlerde çocuğun yüksek faydasının öncelikli olarak göz önünde bulundurulacağına hükmettiğini anımsattı. Avcı Braun, “Her ne kadar sözleşmede güvence altına alınan birçok hak, anayasada temel bir insan hakkı olarak tanınmış olsa da, dinlenme, boş zaman değerlendirme, oynama ve yaşına uygun eğlence-etkinliklerinde bulunma gibi bazı hakların çocuklara özgü olması, bu sözleşmeyi özgün kılan özelliklerden biridir. Hatta bazı ülkelerde çocuk haklarının anayasal bir güvence altına alınması için anayasalarda yerini alması gerektiği tartışması da yapılmaktadır” dedi.
“İyileşme Olsa da Hak Mahrumiyetleri Sürüyor”
Sözleşmenin çocukların hayatını birçok alanda olumlu istikamette etkileyen gelişmelere büyük katkı sağladığını söz eden Cihan Avcı Braun, tüm bunlara rağmen kontratın her kararını taraf devletlerin tam olarak hayata geçiremediğine işaret etti. Cihan Avcı Braun, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Ne yazık ki farklı bölgelerde farklı çocuk hakkı ihlalleri ile karşılaşılmaktadır. Gelişmemiş birtakım bölgelerde küçük yaşta gerçekleşen çocuk vefatlarıyla çocukların yaşama hakları ellerinden alınmakta, birtakım bölgelerde çocuklar okula gidemedikleri için çocukların eğitim hakları ellerinden alınmakta, birtakım bölgelerde ise çocuğa şiddeti yasaklayan kanunların yokluğunda, çocukların şiddete karşı korunma hakları ellerinden alınmaktadır. Hak ihlalleri yalnızca gelişmemiş ülkelerde gerçekleşmemekte, birçok gelişmiş ülkede de annenin HIV virüsü taşıması sebebiyle çocukların, şimdi anne karnındayken sağlıklı bir hayat sürme hakları ellerinden alınmakta, kimi gelişmiş ülkeler ise iklim değişikliği sebebiyle sorumluluk kabul etmedikleri için çocukların pak bir etrafta yaşama hakları ihlal edilmektedir.”
Çocuk Gelin Hala Büyük Sorun
UNICEF tarafından yayınlanan raporlara da dikkat çeken Cihan Avcı Braun, şunları kaydetti:
“Çocuk Haklarının 30. Yılı’ çerçevesinde yayınlanan rapora nazaran, yetersiz beslenen çocuk sayısı mukavele imzalandıktan sonraki 30 yıl içinde yarı yarıya azalmış olmasına karşın, her yıl yaklaşık 3 milyon çocuk yetersiz beslenme yüzünden ölmektedir. 0-14 yaş ortası çocukların HIV virüsüne yakalanma oranı 2010 yılından bu yana yarıdan daha fazla düşüş göstermesine karşın, her iki dakikada yaş aralığı 15-19 olan bir kişinin bu virüse yakalandığı tespit edilmiştir. Çocuk yaşta evlendirilen kız çocuklarının sayısı her geçen sene azalsa da, 2018 yılında 765 milyon çocuğun evlendirildiği kayıtlara geçmiştir.”
Korona Virüs Bitti Derken Güç Krizi Başladı
2020-21 yıllarında çocukların, korona virüs sebebiyle başta eğitime erişim olmak üzere birçok hakkından yoksun kaldığını anımsatan Dr. Öğr. Üyesi Braun, “Artık virüsü atlattık çocuklar salgına yakalanma korkusu olmadan okula gidebiliyor, arkadaşlarıyla görüşebiliyor, sokağa çıkabiliyor derken bu sene de Ukrayna savaşı ve buna bağlı olarak tüm dünyayı etkileyen güç krizi ve enflasyon meselesini ortaya çıktı. Güç maaliyetlerinin artması ile birçok eser ve hizmetin de fiyatı artmakta, buna bağlı olarak aileler çocukların muhtaçlıklarının giderilmesi noktasında da kısıtlamalar yapmak zorunda kalmakta ve bu da birçok alanda çocukların hak mahrumiyetine uğramasına sebep olmaktadır” diye konuştu.
Son 30 Yılın Zirvesinde
Her geçen gün daha da berbata giden iklim değişikliğinin dünya çapında bütün çocukların bugününü ve geleceğini tehdit eden bir sorun olduğunu vurgulayan Cihan Avcı Braun, şöyle devam etti:
“İklim değişikliği çocukların yaşama, sıhhat, eğitim, kültürel hayata katılma hakkı başta olmak üzere birçok temel hakkını tehdit etmektedir. UNICEF’in kısa bir müddet evvel yayınladığı haberde, toplam 27 ülkede en az 27,2 milyon çocuğun sel felaketinden etkilendiği, özellikle
Çad, Gambiya, Pakistan ve Kuzeydoğu Bangladeş’te sellerden etkilenen çocuk sayısının 30 yılı aşkın bir müddettir en yüksek düzeye ulaştığı belirtilmiştir. Daha çok iklim değişikliği sebebiyle ortaya çıkan sel felaketlerinin, çocukların boğularak ölmeleri, sıtma ve kolera başta olmak üzere bulaşıcı hastalıkların yayılması, içme suyuna erişimin kısıtlanması, yetersiz beslenme, eğitimin kesintiye uğraması ve çocuğa yönelik şiddetin artması üzere birçok hak mahrumiyetini de beraberinde getirdiği UNICEF tarafından vurgulanmıştır. 2022 BM İklim Değişikliği Konferansı’na UNICEF Delegasyon Lideri olarak katılan Paloma Escudero, çocuk hakları açısında bu durumu ‘Bu yıl küresel olarak benzeri görülmemiş bir ölçekte sellere ve bununla birlikte çocuklar için bir risk patlamasına tanık oluyoruz’ formunda söz etmiştir.”
“Sorumluluk Hepimizde”
Dr. Öğr. Üyesi Cihan Avcı Braun, birtakım alanlarda çocuk hakları konusunda güzelleşmeler yaşansa da ortaya çıkan yeni krizlerin ve gitgide daha büyük felaketlere yol açan iklim değişikliğinin çocukların daima bir biçimde hak mahrumiyeti yaşamalarına sebep olduğuna işaret ederek, şunları söyledi:
“Bu mevzuda sorumluluğu yalnızca taraf devletlere yüklemek yerine, kendini çocuk haklarını muhafazaya adayan vakıf, dernek ve kuruluşlara maddi-manevi takviye sağlamanın, çocuk hakkı ihlali gördüğünde hukuka uygun araçlara müdahale etmenin her bireyin vazifesi olduğuna inanıyorum. Bu vazifenin kapsamını dar yorumlamamak gerekir. Örneğin, doğal kaynakları tasarruflu kullanmak bile çocuk haklarına bir katkıdır. Hakikaten her çocuğun çocukluğunu keyifli, huzurlu, sevgi dolu bir ortamda ve pak bir etrafta sağlıklı olarak yaşamaya hakkı vardır.”
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
